درآمدهای مالیاتی دولت ها در هر کشوری، نقش عمده ای در تامین هزینه های کشور دارد. دولت ها با تدوین قوانین مالیاتی و ملزم کردن صاحبان کسب و کارهای حقیقی و حقوقی سعی تامین بخشی از هزینه های خود می کنند و با در نظر گرفتن جرایم مالیاتی به عنوان اهرم فشار، مودیان مالیاتی را به سمت پرداخت به موقع مالیات سوق می دهند. متصدی شناسایی مودیان مالیاتی و اخذ مالیات از آن ها در ایران سازمان امور مالیاتی می باشد. سازمان امور مالیاتی بر اساس دستورالعمل های تدوین شده عدول کنندگان از قوانین مالیاتی را شناسایی کرده و جرایم متناسب با تخلف انجام شده را برای چنین اشخاص حقیقی و حقوقی در نظر می گیرد.
سازمان امور مالیاتی باها و در قسمت های مختلفی مودیان مالیاتی را نسبت به جرایم مالیاتی آگاه کرده است؛ از جمله این موارد می‌توان به مواد قانونی زیر اشاره کرد:
نوع مالیاتی که به صاحبان مشاغل تعلق می گیرد، با توجه به گروه بندی مشاغل در اظهار نامه مالیاتی تعیین می شود. در قانون مالیات های مستقیم بر اساس همین گروه بندی و نوع مالیات متعلقه، جرایم گوناگونی برای تخلف های مربوطه تعریف شده است.
ماده ۲۲ قانون ارزش افزوده، مودیان مالیاتی را ملزم به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده می کند و عدول از آن برابر است با رویارویی با مجازات های مربوط به جرایم ماده 22 ارزش افزوده. مالیات بر ارزش افزوده به صورت فصلی (دوره ای سه ماهه) پرداخت می شود. مودیان برای پرداخت این مالیات، دارای مهلت 15 روزه ای پس از پایان هر دوره سه ماهه، دارند. چنانکه به هر دلیلی در این فرصت 15 روزه مودی اقدامی در این خصوص ننماید مشمول جریمه مالیات بر ارزش افزوده خواهد شد. مجازات های این ماده به شرح زیر است:
چنانچه به هر دلیلی مودی مالیاتی اظهار نامه مالیاتی خود را در مهلت مقرر تسلیم سازمان امور مالیاتی نکند، در زمره متخلفاین مالیاتی محسوب شده و بر اساس ماده 192 قانون مالیات های مستقیم اگر مودی جزو اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع همین قانون باشد، مشمول جریمه غیرقابل بخششی با عنوان جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی، معادل با ۳۰ درصد مالیات خواهد شد. جیمه سایر مودیان نیز ۱۰ درصد مالیات وی می باشد.
پنهان کردن سود از سوی مودی و گزارش نکردن درآمد واقعی یا ارائه هزینه های غیرواقعی کتمان مالیاتی بوده و تخلف محسوب می شود. در اینصورت اگر مودی جزو اشخاص حقوق باشد با جریمه 30 درصدی و اگر جزو اشخاص حقیق باشد با جریمه 10 درصدی مواجه خواهد شد.
صاحبان کسب و کار اعم از حقیقی و حقوقی، چنانچه مالیات عملکرد خود را در مهلت مقرر واریز نکنند، مطابق ماده ۱۹۰ قانون مالیات های مستقیم به ازای هر ماه تأخیر ۲.۵ درصد جریمه می شوند.
در صورتیکه مودیان مالیاتی ترازنامه یا حساب سود و زیان یا دفاتر خود را تسلیم نکنند طبث ماده 193 قانون مالیات های مستقیم به میزان 20 درصد مالیات هر کدام جریمه خواهد شد.
جرایم مالیاتی را از لحاظ نحوه برخورد قانون با متخلف به دو بخش جرایم مالیاتی قابل بخشش و جرایم مالیاتی غیر قابل بخشش می توان تقسیم نمود. طبق قانون مالیات های مستقیم، تمام جرایم مالیاتی قابل بخشش می باشند مگر درصورتیکه قوانین مالیاتی صراحتا آن را غیر قابل بخشش اعلام نماید.
ماده ۱۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم چنین عنوان می کند که : «تمام یا قسمتی از جرایم مقرر در این قانون بنا به درخواست مؤدی با توجه به دلایل ابرازی مبنی بر خارج از اختیار بودن عدم انجام تکالیف مقرر و با در نظر گرفتن سوابق مالیاتی و خوش‌حسابی مودی به تشخیص و موافقت سازمان امور مالیاتی کشور قابل بخشوده شدن می‌باشد.»
ماده ۱۹۲ قانون مالیاتهای مستقیم تخلفات زیر را جزء جرایم غیرقابل بخشش مالیاتی معرفی می کند :
• عدم تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی در زمان ثبت‌نام اظهارنامه مالیاتی؛
• کتمان برخی از درآمدها در اظهارنامه مالیاتی؛
• اعلام کردن هزینه‌های غیرواقعی در اظهارنامه‌های مالیاتی؛
• اعلام درآمد غیرواقعی که با درآمد واقعی بیش از ۱۵ درصد اختلاف داشته باشد.
در سال های اخیر تغییر قوانین مالیاتی و جدیت روز افزونی که در اجرای آن ها وجود دارد، بیش از پیش توجه مودیان مالیاتی را در این مورد می طلبد. اما متاسفانه وقوع جرایم مالیاتی از جرایمی است که به کرات مشاهده می شود. اما نکته قابل توجه این است که عمده جرم های مالیاتی ناشی از تصمیم آگاهانه مویان مالیاتی مبنی بر فرار مالیاتی و … نمی باشد و بیشتر صاحبان کسب و کار به دلیل عدم آگاهی کافی از قوانین مالیاتی و حساسیت آن، به صورت غیر عمدی در انجام امورمالیاتی خود قصور می کنند.
حتی در موارد بسیاری مشاهده می شود مودیان مالیاتی با سپردن امور مالیاتی خود به افراد به ظاهر متخصص سعی در انجام امور خود دارند ولی متاسفانه به دلیل عدم تسلط خود به قوانین و اعتماد به اشخاص متخصص نما دچار مشکل شده و در زمره مجرمان مالیاتی قرار می گیرند و گاها نیز با مالیات های هنگفت روبرو می شوند.
به همین دلیل قبل از هرگونه اقدامی، مشاوره به موقع با متخصصین واقعی در خصوص مسائل مالیاتی، نیاز حیاتی صاحبان کسب و کار است، اگر شما نیز صاحب کسب و کاری هستید، برای مشورت در امور مالیاتی خود می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
